AÜ Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Coşkun Usta, Türkiye genelinde binlerce gıda takviyesinin ilaç gibi her yaştan vatandaş tarafından kullanıldığına dikkat çekti. Özellikle sporcular, ileri yaştaki vatandaşlar ve vegan beslenenlerin bu takviyelere yoğun ilgi gösterdiğini belirten Prof. Dr. Usta, bu ürünlerin ilaç olmadığını vurguladı ve yanlış algılara karşı uyarılarda bulundu.
GIDA TAKVİYELERİ İLAÇ DEĞİLDİR
Prof. Dr. Usta, gıda takviyelerinin ilaçlar gibi birtakım aşamalardan geçmediğini ve toksik durumlarının bilinmediğini belirtti. “B12 vitaminini satın alır, ambalajlayıp, satarlar. Bu molekülün vücut tarafından emilip emilmediğini bile test etmiyorsunuz. Dolayısıyla hiçbir ilacın uğradığı prosedürün yanından bile geçmiyor,” diyen Prof. Dr. Usta, sağlıklı bile olunsa bazı durumlarda takviye gıdaların gerekli olabileceğini ifade etti.
20 YILDA YÜZDE 3’TEN YÜZDE 30’A ÇIKTI
Son 20 yılda gıda takviyelerine olan ilginin ve üretimin hızla arttığını belirten Prof. Dr. Coşkun Usta, “Bu oran, şu anda yüzde 30’u geçti. Hastalara son 3 ayda takviye gıda kullanıp, kullanmadıklarını sorduğumuzda yüzde 80’i ‘evet’ diyor,” dedi. Artan talep ve pazarla birlikte kontrolsüz üretim ve suistimallerin de arttığını vurguladı.
MERDİVEN ALTI ÜRETİM TEHLİKESİ
Merdiven altı üretimin yaygınlaştığını belirten Prof. Dr. Usta, bu ürünlerin toksik maddeler içerebileceğini ve ciddi sağlık riskleri oluşturabileceğini söyledi. ABD’de yapılan bir denetimde, yalnızca dört firmanın tüm kriterleri taşıdığına dikkat çekerek, “Siz B12 kullandığınızı sanırsınız ama yanında yardımcı maddeler de vardır. Yanlış üretildiğinde, mikroplarla aynı yerde üretildiğini, başka bir toksik maddeyle teması olabilir,” dedi.
ABD VE İTALYA’DA BÜYÜK PAZAR
Tüm Eczacı İşverenler Sendikası, ABD’de gıda takviyeleri pazarının 4 milyar doları, İtalya’da ise 2,5 milyar doları bulduğunu açıkladı. Türkiye’de de yaklaşık 12 bin gıda takviyesi bulunduğunu belirten sendika, bu ürünlerin bitkisel olarak düşünüldüğünü ancak kimyasal maddeler içerdiği için zararlı olabileceğine dikkat çekti.
SAĞLIK BAKANLIĞI’NIN ROLÜ
Tüm Eczacı İşverenler Sendikası Genel Başkanı Nurten Saydan, gıda takviyelerinin marketlerde ve akaryakıt istasyonlarında bile satılabildiğini belirterek, “Pandemi sürecinde bu ürünlere talep 3 kat artmıştı. 12 bin gıda takviyesi, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan lisans almıştır. Bunların ruhsatlarının ve kontrolünün yapılacağı yer, Sağlık Bakanlığı olmalıdır,” dedi.
